W trakcie obchodów XXII Dnia Związkowca 18.10.2025 w Raciborzu obchodziliśmy setną rocznicę OGNISKOWCA – związkowego pisma z mysłowickim rodowodem.
16 listopada 1925 r. w Mysłowicach, będących wówczas (od 1922 r.- 1926 r.) siedzibą Komisji Śląskiej Zarządu Głównego Związku Nauczycielstwa Polskiego Szkół Powszechnych, wydany został numer 1. związkowego pisma „Ogniskowiec” . Pismo to wydawane było w Mysłowicach do kwietnia 1926 r. lub trochę dłużej. Redaktorem naczelnym był do lipca 1930 r. Józef Syska, Ślązak z wyboru, nauczyciel i dyrektor Seminarium Nauczycielskiego w Mysłowicach, w latach 1932 – 1934 oraz w 1945 Prezes Zarządu Okręgu Śląskiego ZNP. Był także wydawcą i naczelnym wydawanych w Mysłowicach czasopism – Lud, pisma Śląskiego Związku Kółek Rolniczych oraz Lokator pisma Związku Lokatorów. Od lipca 1930 r. redaktorem był Stanisław Błasiński z Mysłowic – Janowa, wydawcą w imieniu Komisji Śląskiej był Michał Starmach z Mysłowic.
Warto przypomnieć, że w 1922 r. pierwsze Ogniska Związku Polskiego Nauczycielstwa Szkół Powszechnych powstały w: Mysłowicach – 87 członków, Dąbie k. Katowic – 23, Rybniku – 60, Chełmie Wielkim (obecnie Chełmie Śląskim, którego ogniska dzisiaj wchodzą w skład Oddziału Międzygminnego w Mysłowicach) – 21, Nowych Hajdukach – 53, Mikołowie – 36.
„Ogniskowiec” wydawany był w okresie międzywojennym jako dwutygodnik, później miesięcznik i dwumiesięcznik. Ostatni numer ukazał się dwa miesiące przed wybuchem wojny. Członkowie ZNP otrzymywali go bezpłatnie, w ramach opłacanej składki związkowej, podobnie
jak „Głos Nauczycielski”.
Próby reaktywacji „Ogniskowca” po II wojnie światowej niestety nie powiodły się.
Decyzją Prezydium Zarządu Okręgu ZNP w Katowicach 25 sierpnia 1998 roku (początek kadencji ZNP 1998-2002) powołano redakcje biuletynu informacyjnego o charakterze gazety: „Śląski GN”. W skład zespołu weszli: Sergiusz Karpiński (O. Bytom) jako Redaktor Naczelny, Henryka Stachańczyk
(O. Jaworzno) (Sekretarz Redakcji), Róża Stryj (O. Zabrze), Marek Fabryczny (O. Mysłowice) – Wydawca. Kol. Sergiusz Karpiński składał numer w zakupionym przez Okręg programie Publisher, Marek Fabryczny po odejściu kol. Karpińskiego został redaktorem naczelnym i wydawcą Śląskiego GN (Śląskiego Głosu Nauczycielskiego) w ramach OUPIS-u Filia w Katowicach.
W pierwszym i kolejnych numerach cyklicznie ukazywały się „wstępniaki” kol. Prezesa Okręgu, wówczas Jerzego Surmana, „Chlapnięcia” kolegi Sergiusza Karpińskiego, chłoszczącego naszych ukochanych polityków i celebrytów, porady prawne, porady dot. awansu zawodowego nauczycieli, informacje z życia oddziałów, reklamy i oferty instytucji związkowych.
Ciekawostką wartą odnotowania jest to, że już wtedy kol. Marek Fabryczny zgłosił propozycję nazwania nowego pisma „Ogniskowcem” na cześć poprzednika redagowanego i wydawanego w Okręgu w okresie międzywojennym. W Mysłowicach w tym okresie Oddział ZNP wydawał też swój własny biuletyn pod nazwą „Ogniskowiec”.
W głosowaniu nazwa ta wtedy przepadła, na rzecz „Śląskiego GN” czy też „Śląskiego Głosu Nauczycielskiego”, którą większość uznała za nazwę bardziej rozpoznawalną dla naszego środowiska oświatowego i związkowego, nawiązującą do „Głosu Nauczycielskiego”. Tytuł powrócił w styczniu 2008 r. w nowym odrodzonym „Ogniskowcu”.
Pod tą nazwa i z nr ISSN 1641-3822 „Śląski GN” / „Śląski Głos Nauczycielski”/ ukazywał się od września 1998 r./ nr 1. /do grudnia 2007 /nr 103. /.Wszystkie numery wydawca przekazywał do głównych bibliotek w kraju. Zasadniczo wydawany był w układzie miesięcznika.
Od początku 2008 r. Okręg Śląski ZNP zaczął wydawać „Ogniskowca”. Inicjatorem zmian i nowej formuły był ówczesny prezes Okręgu Śląskiego – Kazimierz Piekarz, a realizatorem- redaktor naczelny – Jan Kraśkiewicz . Numeracja została zachowana ze „Śląskim GN” i zaczęła się od nr 1/08 (104-105). Zmienił się także nr ISNN, załatwiany w biegu, ale udało się go uzyskać na początku 2008 r. od nr 2./08(106-107) na winiecie pojawił się nr 1899-0924.
Obchody 100-lecia uświetniło wydanie rocznicowego, historycznego numeru 5/2025 zawierającego wybór reprintów niektórych numerów i stron zarówno przedwojennego „Ogniskowca”, jak i pierwszego i ostatniego numeru „ Śląskiego GN” oraz wyboru z niektórych numerów aktualnego „Ogniskowca”.
W roku 2022 na rocznicę powstania pierwszych Ognisk ZNPSP w Mysłowicach i Chełmie Wielkim obecnie Śląskim czyli 100lecie naszego oddziału na Sali konferencyjnej siedziby oddziału powstał mural przedstawiający historię naszego oddziału. Na muralu mamy podaną datę wydania pierwszego „Ogniskowca” w Mysłowicach: 16.11.2025r.
Zachęcamy do zapoznania się z tym numerem (jak i z wcześniejszymi) dostępnymi w oddziałach, jak i w formie elektronicznej na stronie: https://slok.znp.edu.pl/ogniskowiec-aktualny
Naczelnemu – Koledze Janowi Kraśkiewiczowi i całemu zespołowi redakcji, jak i współpracownikom życzę wszystkiego najlepszego, kolejnych numerów pisma oraz, aby się Wam chciało chcieć przez kolejne 100 lat.
Członek Redakcji, Naczelny i wydawca ŚGN
Honorowy Prezes Oddziału Międzygminnego ZNP w Mysłowicach
Marek Fabryczny
REDAKCJA OGNISKOWCA
List Kol. Sergiusza Karpińskiego do Kol. Jana Kraśkiewicza Redaktora Naczelnego OGNISKOWCA – [ZAŁĄCZNIK]
List Kol. Marka Fabrycznego do Kol. Jana Kraśkiewicza Redaktora Naczelnego OGNISKOWCA – [ZAŁĄCZNIK]
OGNISKOWIEC NR5 – R XVIII (XXXIII) 5-2025 > kliknij OBRAZEK i otwórz w nowej stronie
